" Sağlık  Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm Programı"yla tıbbi  cihaz  ve malzeme ihtiyacının yüzde 20'sinin, ilaç ihtiyacının ise yüzde 60'ının yerli  üretimle  karşılanması planlanıyor.

Sağlık  Bakanlığı ve Kalkınma Bakanlığının koordinatörlüğünde hazırlanan ve 2014-2018 dönemini kapsayan program, ilaç ve tıbbi  cihaz alanında yeni atılımlar yapılmasını öngörüyor.

Programda, artan ve yaşlanan nüfus, ortalama  yaşam süresinin artması,  sağlık   hizmetlerinde  ve ilaca erişimde iyileşme, artan refah düzeyi ve  farkındalık gibi nedenlerle ilaç ve tıbbi  cihaz  talebinin artmasının, sosyal  güvenlik   harcamalarında  ve cari açık üzerinde baskı oluşturduğu belirtildi.

Buna göre, Türkiye'nin uzun vadede küresel bir ilaç Ar-Ge ve  üretim  merkezi olması, ilaç ve tıbbi  cihaz alanında rekabetçi bir konuma ulaşması önem arz ediyor. Bu programla yüksek katma  değerli   ürün üretebilen, küresel  pazarlara   ürün  ve  hizmet sunabilen ve yurt içi ilaç ve tıbbi  cihaz  ihtiyacının daha büyük bir kısmını karşılayabilen bir  üretim  yapısına geçilmesi amaçlanıyor.

Bu kapsamda, orta vadede yerli  üretim  kapasitesinin artırılması, Ar-Ge ve  girişim  ekosisteminin geliştirilmesi, uzun vadede ise yeni molekül geliştirebilen, daha yüksek katma  değerli  ilaç ve tıbbi  cihaz üretebilen yapı  kurularak  küresel etkinliğin artırılması öngörülüyor.

-Programın hedefleri

2014-2018  yıllarını  kapsayan programla ülkenin tıbbi  cihaz  ve tıbbi malzeme ihtiyacının yüzde 20'sinin, ilaç ihtiyacının ise  değer  olarak yüzde 60'ının yerli  üretimle  karşılanması hedefleniyor.

Kamunun yönlendirme kapasitesinin güçlendirilmesi için hedefler ve eylem planlarının yer aldığı programa göre, ilaç ve tıbbi  cihaz  sektörlerinde orta ve uzun vadeli stratejiler ve yol haritaları, gelişmiş ülke pazarlarına  ihracat  odaklı  hazırlanacak.

Eylem planına göre, kan  ürünlerinin , biyoteknolojik ve onkoloji ilaçların, aşıların, tanı kitlerinin ve belirlenen tıbbi  cihazların  kamu alım/ ödeme  politikaları yoluyla  üretimi  sağlanacak.

Kan  ürünlerinin  Türkiye'de Ar-Ge ve  üretiminin  özel sektör tarafından yapılabilmesi için mevzuat değişikliğine gidilecek, yerli üreticinin yapacağı klinik araştırmaların desteklenmesi için programlar oluşturulacak, kök hücre mevzuatı  güncellenerek  geliştirilecek, AB mevzuatı da dikkate alınarak kapsamlı bir kök hücre ve ileri tıbbi tedavi  ürünleri  mevzuatı oluşturulacak.

Geleceğe yönelik ihtiyaçların belirlenebilmesi için veri altyapısı oluşturulacak, veri paylaşım standartları belirlenecek. Toplumun genel  sağlık /hastalık profilini belirleyen epidemiyolojik araştırmalar artırılacak.

Programa göre, alım yapan kamu  kurumların  sektörü yönlendirme ve düzenleme kapasitelerinin güçlendirilmesi de hedefleniyor.

Bunun için alım yapan kamu  kurumlarının  tıbbi  cihaz  ve ilaçta yerli malı kullanmasının  teşvik  edilmesi ve kamu alımları yoluyla yerli sanayinin desteklenmesi, geri  ödeme  politikalarında Türkiye'de  üretim  yapan üreticiyi göz önüne alan düzenleme ve  uygulamaların   hayata  geçirilmesi amaçlanıyor.

Ar-Ge ve yenilik alanının geliştirilmesi için yeni hedeflerin de yer aldığı programa göre, ilaç ve tıbbi  cihaza yönelik araştırma alt yapılarının sanayi ile işbirliği içinde etkin kullanımı, Türkiye'de  üretimi  olmayan veya üretimi  yeterli olmayan ilaç ve tıbbi  cihaz  yatırımlarının özendirilmesine yönelik destekler sağlanacak.

Deney hayvanlarıyla ilgili ünite ve laboratuvar altyapısı geliştirilecek, ilaç etken maddesinin geliştirilmesi ve üretilmesi desteklenecek.

Üniversitelerde  üretim  yapılmasıyla ilgili mevzuattaki eksiklikler giderilecek, Türk bilim insanlarının küresel sağlık  araştırmalarına entegrasyonu sağlanacak ve işbirliği artırılacak.

Türkiye'nin  uluslararası  büyük ölçekli araştırma merkezlerine üyeliği ve araştırmacıların bu merkezlerdeki faaliyetlere katılımı sağlanacak.

- Nadir  hastalıklar

Ülkede  nadir  hastalıklar alanında kapasite  kurulacak . Bu hastalıklar tanımlanacak, görülme  oranları saptanacak, kayıt sistemi ve istatistikler oluşturulacak.

Bu alanda araştırma ve  uygulama  tanı ve tedavi merkezleri  kurulacak  ve desteklenecek.

Yetim ilaçların (kısıtlı bir hedef nüfusu olan veya  nadir  bir hastalığı tedavi eden, dolayısıyla ticari ve mali potansiyeli sınırlı olan ilaç) ülkede üretilmesi için gerekli fiziksel altyapı ve mevzuat altyapısı oluşturulacak.

Yetim hastalıkların en erken dönemde tanı alabilmesi için mevcut yenidoğan tarama programı (içeriğindeki hastalık sayısı ve tarama sistemi) geliştirilecek.

Yetim hastalıklı  çocuk  sahibi olan  ailelerde  yeni  doğacak   çocukların   sağlıklı  olabilmesi için  doğum  öncesi tanı yöntemleri uygulanacak.

Ülkede sık rastlanan yetim hastalıklara yönelik evlilik öncesinde  anne  ve baba adaylarında "taşıyıcı taraması" yapılabilmesi için altyapı hazırlanacak.