Değerli okurlarım, ilk defa 2008 yılında tanıştığımız Genel Sağlık Sigortası (GSS), 74 milyon vatandaşın tamamını kapsayacak şekilde 01 Ocak 2012’den itibaren yürürlüğe girdi. Yeşil kartlılardan işsizlere kadar milyonlarca kişi, yeni uygulamayla nelerin değişeceğini tam olarak bilmiyor. GSS ile ilgili en fazla sorulan soruları cevaplamaya çalışacağım:

SORU: Kimler GSS’li olacak?

Aslında kimler GSS’li olacak sorusu yerine, kimler GSS dışında kalacak diye sormak gerekiyor.
Buna göre; milletvekilleri, kendi ülkesinde sigortalı olup da Türkiye’de bulunan yabancılar,
zorunlu askerlik görevini yerine getiren erler GSS dışında kalacak. Bunların dışındaki bütün işçiler, bağımsız çalışanlar, kamu çalışanları, isteğe bağlı sigortalılar, işsizler, ev hanımları ve yabancılar GSS’li olacak.

SORU: Eşim çalışmıyor; ev kadını. Öteden beri benim sosyal güvencemden yararlanmakta. Şimdi her hangi bir işlem veya ödeme yapma zorunluluğum var mı?

Eşiniz sizin Sosyal Güvencenizden dolayı herhangi bir ücret ödenmeden GSS kapsamından yararlanmaya devam edecektir,

SORU: Yeşil kartlıların durumu ne olacak?

Mevcut kartlarını kullanmaya devam edecek; kartlarının vize tarihine kadar sağlık yardımlarından yararlanacaklar. Vize tarihi dolduğunda ise bir ay içinde sosyal yardım vakıflarına gelir testi için başvuruda bulunacaklar. Gelir testinden geçenler yine ücretsiz/primsiz GSS’li sayılacak.
1 Ocak 2012’den sonra vizesi dolanların ise bir ay içinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek gelir tespiti talebinde bulunmaları gerekiyor.
Gelir tespiti için başvurmayanlardan asgari ücretin iki katı tutarının yüzde 12’si üzerinden hesaplanan genel sağlık sigortası primi alınacaktır.

SORU: Kimler gelir testine başvuracak?

Herhangi bir şekilde çalışma hayatında bulunan işçi, memur, bağımsız çalışan, isteğe bağlı sigortalı ve yeşil kartlıların dışında kalan bütün vatandaşlar gelir testine başvuracaklar. 18 yaş altı vatandaşlar zaten GSS kapsamında sayıldıklarından başvurmalarına gerek yok. Ayrıca SGK’dan aylık alanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de gelir testine gitmeyecek.

SORU: Bakmakla yükümlü Olunan Kişiler’i daha net bir şekilde açıklayabilirmisiniz?

Bakmakla Yükümlü olunan kişiler, 18 yaş altında bulunan, kız ve erkek çocuklarla, çalışmayan eşler, yine 18 yaş üzerinde olup da, 20 yaşına kadar orta öğretim ila 20 yaş ila 25 yaşına kadar yüksek öğrenime devam eden erkek çocuklarla, 01.10.2008 tarihinden önce anne veya babasının sosyal güvencesinden dolayı sağlık hizmetinden yararlanmakta olan kız çocukları durumlarında değişiklik oluncaya kadar, GSS den hiç bir ücret ödemeden yararlanmaya devam edecekler. Durumlarındaki değişiklikle kastedilen, sosyal güvenlik kapsamında çalışmaya başlamaları veya evlenmeleridir.

SORU: 01.10.2008 tarihinden sonra 18 yaşını dolduran, okumayan kız ve erkek çocuklarının durumu ne olacak?

01.10.2008 tarihinden sonra 18 yaşını dolduran okumayan kız ve erkek çocukları GSS kapsamına alınabilmeleri için GSS tescili için Kayıtlarını yaptırmaları zorunludur.

SORU: Ne zamana kadar başvurmak gerekiyor?

Ocak ayı sonuna kadar sosyal güvencesi bulunmayan herkesin gelir testi için bulundukları ildeki sosyal yardım vakfına başvurması gerekiyor.

SORU: Başvurmazsanız ne olacak?

Bir ay içinde gelir testine başvurmayan vatandaşlar SGK tarafından otomatikman tescil edilecekler ve ayda 106 lira GSS primi ödemeye başlayacaklar. Bu tescilden sonra da gelir testi için sosyal yardım vakıflarına başvurabilecekler.

SORU: Kimler primsiz GSS’li olacak?

Prim ödemeden GSS’li olmak isteyenler, yani yeşil kartlı gibi sağlık yardımı almak isteyenler gelir testine başvuracaklar. 2012 yılı asgari ücret rakamlarına göre, aylık aile içi kişi başı geliri 296 liradan az olduğu tespit edilenler, prim ödemeden GSS’li olacaklar.

SORU: Geliri 296 lirayı aşanlar ne yapacak?

Yapılan teste göre aile içi kişi başı gelir 296 ila 886 lira arasında çıkarsa, aileden bir kişi ayda 35 lira prim ödeyecek. Diğer aile bireyleri bu kişi üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi olarak GSS’li sayılacaklar. Dolayısıyla ailede herkes GSS kapsamına alınmış olacak. Geliri, 887 lira ila 1773 lira arasında olanlar 107 lira ödeyecek; geliri, 1773 liranın üzerinde olanlar ise 213 lira pirim ödeyecek.

SORU: Gelir testinde nelere bakılacak?

CEVAP: Gelir testi yapılırken aile bireylerinin harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit edilecek. Buna göre ailenin puanlaması yapılacak. Gerekirse hane ziyareti yapılarak ailenin ekonomik durumu gözlemlenecek.

SORU: Ailede kimler dikkate alınacak?

CEVAP:Gelir testinde aynı hanede yaşayan eş, evli olmayan çocuklar ile büyük anne ve büyük baba dikkate alınacak. Yani ailenin toplam geliri bu kişi sayısına bölünerek bulunacak.

SORU: Gelir testi ne zaman sonuçlanacak?

Vatandaşın sosyal yardım vakfına başvurusundan sonra en geç bir ay içinde gelir testi sonuçlandırılmış olacak. Böylece vatandaş primsiz olarak GSS’li sayılıp sayılmayacağını veya ödemesi gereken prim tutarını öğrenmiş olacak.

Sosyal güvencesi olmayan, gelir düzeyi yüksek olanlara öneriler:
Daha önce bir şekilde Gelir düzeyi yüksek olduğu halde Sosyal Güvenceside olmayan ancak yeşil kartalanlar bundan böyle yapılacak incelemelerde yeşil karttan yararlanamayacaklarından İsteğe Bağlı Bağ-Kur Siğortalı olmaları halinde hem Sosyal Güvenlik şemsiyesi altına, hemde GSS kapsamına alınacaklardır.